Kandydaci na rodziców zastępczych muszą zadecydować, jaką rodziną zastępczą chcą zostać i jaką są w stanie założyć – rodzinę niezawodową, rodzinę zawodową, a w tym, czy chcieli by działać jako zawodowa rodzina specjalistyczna czy może pogotowie rodzinne.
RODZINA ZASTĘPCZA SPOKREWNIONA
Ten typ rodziny mogą założyć najbliżsi krewni dziecka: dziadkowie lub dorosłe rodzeństwo. Przejęcie opieki nad najmłodszym członkiem rodziny, zachodzi zwykle po śmierci rodziców lub ograniczeniu czy też odebraniu im praw rodzicielskich. Wsparcie dla rodziny spokrewnionej, to przede wszystkim: stała pomoc specjalistów, ulgi na dzieci, świadczenie wychowawcze w wysokości 500,00 zł miesięcznie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, świadczenie "dobry start" w wysokości 300,00 zł jednorazowo w związku z rozpoczęciem roku szkolnego na każde uczące się dziecko, wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, comiesięczne świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.
RODZINA ZASTĘPCZA NIEZAWODOWA
Podobnie jak w przypadku rodziny spokrewnionej, ten typ rodziny mogą stworzyć krewni dziecka, jednak będący z dalszej linii pokrewieństwa – ciocie i wujkowie oraz osoby niespokrewnione. Pod pojęciem "rodzina niezawodowa", rozumiemy sytuację, w której żaden z rodziców zastępczych nie rezygnuje z własnej pracy, co oznacza, że nie pobiera wynagrodzenia za bycie rodziną zastępczą. Otrzymuje natomiast wsparcie dla dziecka, w formie stałego miesięcznego świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, świadczenie wychowawcze w wysokości 500,00 zł miesięcznie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, świadczenie "dobry start" w wysokości 300,00 zł jednorazowo w związku z rozpoczęciem roku szkolnego na każde uczące się dziecko, wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, stałą pomoc specjalistów oraz ulgi na dzieci. Rodzina niezawodowa może przyjąć pod opiekę do trójkę dzieci.
RODZINA ZASTĘPCZA ZAWODOWA
Zawodową rodzinę zastępczą mogą utworzyć małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim. Co najistotniejsze, ten typ rodziny może powstać, gdy jeden z rodziców zastępczych zdecyduje się zrezygnować z pracy lub pozostaje bez zatrudnienia, poświęcając tym samym swój czas na wychowanie dzieci. Rodzicielstwo zastępcze staje się w tej sytuacji zawodem, a co za tym idzie wiąże się z otrzymaniem stałego wynagrodzenia. Wsparcie rodzin zawodowych to przede wszystkim: wynagrodzenie dla rodzica zastępczego, który zrezygnował z pracy lub nie pozostaje bez zatrudnienia, stałe miesięczne świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, świadczenie wychowawcze w wysokości 500,00 zł miesięcznie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, świadczenie "dobry start" w wysokości 300,00 zł jednorazowo w związku z rozpoczęciem roku szkolnego na każde uczące się dziecko, wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, stała pomoc specjalistów, ulgi dla dzieci.
Obok RODZINY ZAWODOWEJ, która jest podstawową formą wsparcia i opieki nad dziećmi, istnieją dwa, szczególne typy ZAWODOWEJ RODZINY ZASTĘPCZEJ:
- ZAWODOWA RODZINA SPECJALISTYCZNA - umieszcza się w niej w szczególności małoletnie matki z dziećmi, dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, dzieci na podstawie Ustawy z dnia 9 czerwca 2022r. o wpieraniu i resocjalizacji nieletnich. Co ważne, w rodzinie specjalistycznej nie mogą być umieszczone w tym samym czasie dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i dzieci na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022r. o wpieraniu i resocjalizacji nieletnich.
- ZAWODOWA RODZINA ZASTĘPCZA PEŁNIĄCA FUNKCJĘ POGOTOWIA RODZINNEGO - jest sytuacją przejściową, między rodziną pochodzenia dziecka a inną formą pieczy zastępczej. W pogotowiu rodzinnym umieszcza się dzieci, które interwencyjnie, w nagłych przypadkach w wyniku interwencji sądowych, policyjnych czy pozostawienia dziecka w szpitalu, wymagają zabezpieczenia. Pobyt dziecka w tej formie rodziny zastępczej, nie może przekraczać 4 miesięcy, jednak w szczególnie uzasadnionych przypadkach, czas ten można wydłużyć do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o powrót dziecka do rodziny, przysposobienie lub umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej.
RODZINNY DOM DZIECKA
Rodzinny dom dziecka, jest miejscem, w którym może przybywać nie więcej niż 8 dzieci, w tym osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. Tworzą go małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim. W przypadku konieczności umieszczenia rodzeństwa, za zgodą prowadzącego rodzinny dom dziecka oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci. Z osobą prowadzącą rodzinny dom dziecka starosta zawiera umowę o świadczenie usług, z tytułu której przysługuje stałe wynagrodzenie miesięczne. Wsparcie dla osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka obejmuje: wynagrodzenie dla osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, stałe miesięczne świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, świadczenie wychowawcze w wysokości 500,00 zł miesięcznie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, świadczenie "dobry start" w wysokości 300,00 zł jednorazowo w związku z rozpoczęciem roku szkolnego na każde uczące się dziecko, wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, stałą pomoc specjalistów, ulgi na dzieci. Dodatkowo, prowadzącym rodzinne domy dziecka, przysługuje pomoc finansowa na: utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, pokrycie niezbędnych kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka.